Model van een eenvoudige schouw/ spekbak

Nu ik de fotokopieën terug zie, lees ik dat het 20 jaar geleden is, dat dit ontwerp ontstond.


tekening


Aanleiding voor het maken van het ontwerp was een leraar, die op een dorpsschool in de handvaardigheidlessen eens iets anders wilde bouwen dan een klomp met een zeiltje.
Tevens mocht het niet te duur worden, want er gaat nog steeds te weinig geld naar het onderwijs.
Met het gegeven 'eenvoud' en 'geen geld' werd door mij toen alle jaargangen van De Modelbouwer, van mijn vader, door gespit om wat te vinden.
Dit lukte niet, want het model was bestemd voor 10 jarigen en De Modelbouwer publiceert voor de meer ervaren hobbyist.
Toen kwam ik op het idee van de spekbak, omdat dit type schouwtje ook uit geldnood is geboren.
Deze goedkope Zuiderzeevisser heeft zo zijn eigen charme.
Om materiaal te besparen, besloot ik dat de voor- en achterspiegel, het uitgezaagde deel van de twee hoofdspanten
dienden te zijn.
Nu was het nog zaak om de juiste spant afstand en hoogte te bepalen.

Omdat de beide hoofdspanten even groot worden,
zou bij gelijke afstand er geen duidelijke voor- en achterkant ontstaan.
Dit werd opgelost door de achterspiegel haaks te plaatsen en de voorspiegel onder een lichte hoek.
Er werd geen zeeg ingebouwd, zodat het geheel eenvoudig op z'n kop te monteren is op de basisplaat,
waarna de huid (1 mm berkentriplex) er overheen gebogen kan worden.
Omdat de spanten uit 8 mm multiplex bestaand kan het geheel met schroeven vast gezet worden op de basisplank.
Door er een spriettuig op te zetten kan het zeil door de leerlingen zelf genaaid worden,
omdat het een rechte lap voorstelt.

Bouwbeschrijving

Bouwwijze

1) We gaan eerst de bodemplank klaar maken. Dat is het plankje van 25 x 7 x 1 cm.


bouwplank

2) Nu gaan we de spanten maken uit het plankje van 10 x 12 x 0,5 cm.

De spanten moet je 2 keer overtrekken op het hout. Ook de stippellijnen moet je tekenen.

Nu eerst de buitenkant uitzagen met de figuurzaag. Daarna ga je de binnenkant uitzagen.

Let op! ¸
Dit moet heel nauwkeurig gebeuren, want de binnenkant vormt de ene keer de voorkant
en bij het andere spant de achterkant.

Als je ze hebt uitgezaagd zien ze er zo uit.



steven

3) Als je nu de spantjes op hun kop zet kan je ze op het bouwplankje vastmaken.

Nummer 1 plakje aan de voorkant op de schuine zijde.

Nummer 2 en 3 plak je in de gaatjes in de zijkant van de bouwplank.

Nummer 4 plakje aan de achterkant.

Van opzij gezien ziet het er dan zo uit.


spanten

4) Nu wordt het moeilijk, want we gaan de bodem en de zijkanten maken.

De bodem tekenen we eerst over op een dik stuk papier of karton.

Dit knippen we uit en leggen het over de spanten en prikken het vast met spelden of punaises,
zodat het niet verschuiven kan.

Daarna gaan we de kantjes net zo lang bij knippen tot dat het goed past.

Nu hebben we een goede mal voor jouw boot.

Maak de mal voorzichtig los en trek hem over op het stukje triplex van 30 x 20 centimeter.
Hierna voorzichtig uitzagen.

Nu smeren we de spantjes in met lijm en klemmen de bodem er op vast.

Hier en daar een spijkertje gebruiken, zodat het niet los kan schieten, terwijl de lijm droogt.
Je bouwplank ziet er nu zo van opzij uit en als je van voren kijkt.

bodem


5) Nu gaan we de zijkanten maken, de zo genaamde 'boorden'.
Eerst gaan we de bovenste boorden maken, maar omdat je de boot op zijn kop bouwt, zitten ze onderop.


bovenboord

We doen het precies als bij de bodem, alleen moeten we zorgen dat het boord bij de knik in het spant uitsteekt.

Dit is belangrijk, omdat straks het onderboord hier tegenaan gelijmd wordt.

Ook weer met lijm en spijkertjes vastzetten en goed laten drogen.

Voordat we de boot helemaal dicht maken gaan we eerst de mastbank en de bank bij het roer pas maken.

Hiervoor gebruiken wij het verfroerhoutje.

De mastbank komt tegen spant 2 aan de voorkant.

banken

Als je van voren kijkt ziet het er dan zo uit.

mastbank

Voordat we de mastbank vastlijmen boren we eerst precies in het midden een gat van 5 mm.

Hierin komt straks de mast.

gaatje

Met de roerbank gaat het op dezelfde manier, alleen hier komt geen gat in.

6) Nu gaan we de boot dicht maken door de onderboorden er op pas te maken.

Van voren gezien moeten ze als op de tekening op elkaar aansluiten.

boorden

Dit is een lastig en misschien vervelend werkje, want je moet steeds passen, afnemen,
bijwerken (schuren) en weer passen.

Doe je dit niet, dan krijg je kieren en zinkt je boot als een baksteen.

Als de onderboorden goed pas zijn, kun je ze vastlijmen en spijkeren.

Nadat alles goed droog is, schuur je voorzichtig de uitstekende randjes weg
en schilder je de hele buitenkant met grondverf.

Als dat droog is schuur je alle ruwe plekje glad en schilder je nogmaals alles met grondverf.

7) Nu zagen we de spanten voorzichtig los van de basisplank en keren de boot om.

Het lijkt nu al op een echte boot, maar voordat we hem te water laten, moeten we nog een paar dingen doen.

Onder de mastbank op de bodem, maken we een klosje met een gat van 5 mm.
Hier komt straks de onderkant van de mast in te rusten, zodat hij niet kan wegglijden.

We gaan van de ronde stok een mast maken en een spriet.

Op de grote tekening zie je de maten en ook de plaatsen(gaatjes 2 mm) waar de touwen doorheen gaan.

De spriet wordt onder aan de mast vastgeknoopt. Het bovenste gat van de spriet wordt aan het zeil vast geknoopt.

zeil


Daarna binden we het zeil vast aan de mast.

zeil


Nu kun je het zeil, de mast en de spriet in de mastbank steken en je bootje is bijna compleet.

8) Schilder eerst de binnenkant, tweemaal, met grondverf en daarna de binnen- en de buitenkant
in de kleuren die je leuk vindt.

Je kunt er ook nog een roer aan maken, zwaarden en een naambordje.

Hiervoor gebruik je je eigen fantasie.

9) Als je je boot nu te water laat, zorg dan dat je een paar kiezelstenen bij je hebt.
Hiermee kun je de boot wat dieper in het water krijgen, waardoor hij minder snel zal omslaan.
'Ballasten' noemen we dat.

Ik wens je in ieder geval veel succes en een behouden vaart.

Benodigdheden

bouwplank¸ lang = 25 cm, breed = 7 cm en dik = 1 cm
hechthout¸ lang = 10 cm, breed = 12 cm en dik = 5 mm
triplex¸ lang = 30 cm, breed = 20 cm en dik = 2 mm
latje¸ lang = 10 cm en dik = 4 mm
ronde stok¸ lang = 60 cm en rond = 5 mm
zeildoek¸ lang = 12 cm en breed = 25 cm
stukje vliegertouw ( 50 cm)
roerhoutje (uit de verfwinkel) tube lijm en spijkertjes 1 cm lang
figuurzaag, kleine hamer, schaar, boormachine en twee boortjes2 mm en 5 mm, stukje schuurpapier
verf: zwart voor bodem, groen voor buitenkant, lichtgroen voor binnenkant en beits of blanke lak voor mast/ spriet


bouwplank